Een uitgesteld huwelijk? Pas op met al gemaakte huwelijkse voorwaarden!

Rechtbank Den Haag: Huwelijkse voorwaarden niet van kracht door huwelijksvoltrekking 3 jaar later

Werken de huwelijkse voorwaarden nog wel, wanneer deze voorafgaand aan het  huwelijk zijn opgesteld, maar de voltrekking van het huwelijk wordt uitgesteld en het huwelijk plaatsvindt op een andere datum dan in de akte is vermeld? Een niet onwaarschijnlijke situatie, in tijden van de coronaepidemie.

Externe werking: de akte moet in het huwelijksgoederenregister vindbaar zijn!
Alhoewel de inschrijving van huwelijkse voorwaarden in het huwelijksgoederenregister geen constitutief vereiste is voor de geldigheid van huwelijkse voorwaarden, kunnen de huwelijkse voorwaarden enkel aan derden worden tegenworpen, indien ze zijn ingeschreven (art. 1:116 lid 1 BW). Voor de vindbaarheid van de huwelijkse voorwaarden in het register, is hierbij de huwelijksdatum van belang. Bij invoering in het huwelijksgoederenregister van de huwelijksdatum volgens de Basisregistratie Personen in combinatie met de achternamen van de echtgenoten, moeten de huwelijkse voorwaarden voor derden kenbaar zijn. Een derde hoeft geen verder onderzoek te doen naar eventuele tussen de echtgenoten (intern) geldende huwelijkse voorwaarden (Hof Amsterdam 6 augustus 2019, nr. 200.251.388/01, ECLI:NL:GHAMS:2019:2900).

Interne werking: wanneer werken de huwelijkse voorwaarden tussen de echtgenoten?
Huwelijkse voorwaarden die vóór het huwelijk worden opgemaakt, beginnen te werken vanaf de voltrekking van het huwelijk (art. 1:117 lid 2 BW). Daarvan kan niet worden afgeweken bij huwelijkse voorwaarden.

Gelden de huwelijkse voorwaarden tussen de echtgenoten (intern) ook wanneer het huwelijk enige tijd later pas wordt voltrokken? Interessant in dit kader zijn de uitspraken van Rechtbank Noord-Holland (13 maart 2019, ECLI:NL:RBNHO:2019:8030) en Rechtbank Den Haag (7 februari 2020, ECLI:NL:RBDHA:2020:1044).

Rechtbank Noord-Holland (13 maart 2019, ECLI:NL:RBNHO:2019:8030)** oordeelde dat de huwelijkse voorwaarden van M en V uit 1999, door de voltrekking van hun huwelijk in 2010 in werking zijn getreden (art. 1:117 lid 2 BW). Dat sinds de vastlegging van de huwelijkse voorwaarden een periode van 11 jaar is verstreken, deed hieraan niet af. De huwelijkse voorwaarden werden overigens nooit ingeschreven in het huwelijksregister, zodat zij geen externe werking hadden en niet aan derden konden worden tegengeworpen.

Anders luidde de uitspraak van de Rechtbank Den Haag (7 februari 2020, ECLI:NL:RBDHA:2020:1044)***. De Rechtbank oordeelde dat de huwelijkse voorwaarden die M en V 3 jaar voor hun huwelijksvoltrekking hadden gemaakt, niet geldig waren. De Rechtbank beantwoordde hierbij de vraag op welke wijze de overeenkomst van huwelijkse voorwaarden moet worden uitgelegd. Blijkens de bewoordingen van de huwelijkse voorwaarden zijn deze opgemaakt met het oog op het huwelijk in 2006 en de op dat tijdstip bestaande vermogensrechtelijke situatie. Daarna zijn de vermogensrechtelijke uitgangspunten aanzienlijk gewijzigd. Vast stond dat tussen M en V nadien op geen enkele wijze over de huwelijkse voorwaarden is gecommuniceerd. De Rechtbank is van oordeel dat niet is komen vast te staan dat M en V met de overeenkomst van de huwelijkse voorwaarden uit 2006 ook bedoeld (kunnen) hebben om deze van toepassing te laten zijn op hun huwelijk in 2009.

Twee uitspraken over de werking van huwelijkse voorwaarden bij een uitgesteld huwelijk, met verschillende uitkomsten. Niet alleen de (verschillende) concrete omstandigheden van het geval zullen hieraan hebben bijgedragen, maar ook de wijze van procederen zal hierbij een belangrijke rol spelen. De uitspraken illustreren in ieder geval beide dat het – in verband met de (interne) werking van de huwelijkse voorwaarden – oppassen geblazen is, wanneer huwelijkse voorwaarden zijn opgesteld en het huwelijk voor enige tijd wordt uitgesteld.

Tip

Niet ieder verloofd koppel zal de notaris berichten wanneer hun huwelijk – vanwege omstandigheden – wordt uitgesteld. De notaris zal, zoals ook Tuinstra in Estate Tip 2020-15 benadrukt, ten aanzien van de huwelijksdatum ‘een vinger aan de pols moeten houden’. Dit kan door partijen actief te benaderen. Vanuit het oogpunt van een goede notariële nazorg, is het bovendien aan te raden om na ontvangst van de inschrijving van de huwelijkse voorwaarden in het huwelijksgoederenregister, ook in de Basisregistratie Personen de huwelijksdatum van partijen te controleren.

Andere berichten

• In gesprek met de expert: Tim Goudriaan (LL.M.)
• Ervaringsverhaal: Chantal Koster over de 9-daagse opleidingen
• In gesprek met de expert: mr. Leonie Rammeloo