Dé Dag voor het Notariaat 2023 – *7e editie*
Programma van De Dag voor het Notariaat (22 sept 10:00 – 16:30 uur)
Plenaire sessies (10:00 – 12:00 uur)
Spreker: mr. dr. Theo Reijnen, universitair docent aan de VU en werkzaam bij FBN Juristen.
Bestuurders van vennootschappen zijn zich vaak niet bewust van de beperkingen die de statuten hen opleggen. Vaak lijkt dat ook niet zo’n probleem, papier is immers geduldig. Maar niet als de notaris daarbij is betrokken!
Wat moet de notaris doen als blijkt dat een bestuurder in strijd met een interne beperking van zijn bevoegdheid een pand heeft gekocht of verkocht? Of als hij zonder de statutaire vereiste toestemming van de raad van commissarissen een recht van hypotheek wil vestigen? Kun je als notaris meewerken? Of moet je dit weigeren? Het kader voor de notaris is helder, de uitdaging is om het correct toe te passen. Dit handelingskader staat centraal in deze plenaire sessie.
Spreker: prof. mr. Steven Bartels, hoogleraar burgerlijk recht Radboud Universiteit Nijmegen.
Nog lang niet alle vragen die zijn gerezen na het Didam-arrest zijn beantwoord. Misschien zijn overeenkomsten die zijn gesloten zonder een adequate Didam-procedure te volgen wel nietig. Wat betekent dit voor het notariaat? Welke schadeclaims kunnen het gevolg zijn van a) het afbreken van onderhandelingen door een overheidslichaam teneinde aan de Didamvoorschriften te voldoen en b) het overdragen van vastgoed op basis van een overeenkomst die niet Didamconform tot stand is gekomen?
Sprekers: mr. Mariëlle Bende, notarieel jurist en estate planner, werkzaam bij FBN Juristen als civiel hoofdredacteur van de kennisbank Via Juridica en lid van de hoofdredactie van PEN en mr. Sven Hoogeveen, notaris bij Daamen de Kort van Tuijl Notarissen. Beiden zijn ook als docent verbonden aan FBN Juristen.
De realisatie van een mantelzorgwoning is voor particulieren een lang en vaak moeizaam traject. Op welke wijze kunt u uw – vaak oudere – cliënten goed begeleiden bij de voorbereiding en realisatie van een mantelzorgwoning? Aan welke zeven ‘bouwstenen’ moet aandacht worden geschonken, zodat wonen in de mantelzorgwoning daadwerkelijk mogelijk wordt en uw cliënten niet achteraf voor onaangename verrassingen komen te staan? Tijdens deze presentatie wordt u meegenomen langs belangrijke aspecten die nu – én in de toekomst (nieuwe Omgevingswet) – in de praktijk spelen.
Ronde 1
Spreker: mr. dr. Claudia Siewers: notarieel jurist en directeur-bestuurder bij de Stichting Visitatie Woningcorporaties Nederland.
Warmtenetten zijn een belangrijk deel van de transitie naar een gasvrije wijk. De aansluiting van het appartementencomplex blijkt voor heel wat hoofdbrekens te zorgen in de praktijk. Aan de hand van een casus in Schiedam neemt Claudia Siewers u mee door de praktijk van de aansluiting op een warmtenet.
Spreker: mr. Els Marie van Amersfoort is sinds oktober 2022 als notarieel jurist werkzaam bij FBN Juristen. Daarnaast is zij als docent verbonden aan het Centrum voor Notarieel Recht van de Radboud Universiteit Nijmegen.
In de praktijk wordt nog regelmatig gebruik gemaakt van tweetrapsmakingen. Een tweetrapsmaking kan worden ingezet om de vererving te sturen of vanuit fiscale overwegingen. De uitvoering van een tweetrapsmaking verloopt echter niet altijd even soepel.
In deze subsessie komen civielrechtelijke en fiscale aandachtspunten van een tweetrapsmaking aan bod. Onder meer:
- Wat is het verschil tussen een tweetrapserfstelling en een tweetrapslegaat en wanneer is een tweetrapsmaking interessant?
- Mag de bezwaarde vervreemden en verteren en/of schenken?
- Hoe om te gaan met een vooroverleden bezwaarde?
- Wat zijn de fiscale gevolgen van een tweetrapsmaking?
- Hoe doet u aangifte erfbelasting voor de bezwaarde en de verwachter? (o.a. toepassing vrijstellingen en verkrijgingen vrij van recht)
Ook aan de orde komen de vragen of het gevolgen heeft als de verwachter op het tijdstip van zijn verkrijging bijvoorbeeld niet meer als partner of ANBI kwalificeert, en wat de fiscale gevolgen zijn als de erflater, de bezwaarde of verwachter in het buitenland woont.
Spreker: mr. Brigitte Lhoëst, zelfstandig juridisch adviseur bij Internationaal FamilieRecht Advies, gespecialiseerd in internationaal huwelijksvermogens- en erfrecht.
Met de introductie van de Europese Erfrechtverordening in 2015 is de notaris bij nalatenschappen met een buitenlandse component geconfronteerd met nieuwe regels betreffende rechtsmacht, het toepasselijk erfrecht en de afgifte van (Europese) verklaringen van erfrecht. Deze nieuwe regels roepen in de praktijk onvermijdelijke nieuwe rechtsvragen op. Het is het Europese Hof van Justitie dat de uitleg van de bepalingen van de Erfrechtverordeningen geeft. Deze uitleg dient te worden gevolgd in alle vijftien lidstaten. In deze subsessie bespreekt de docent, aan de hand van de recente uitspraken van het Hof, de bevoegdheid van de notaris om een Europese Verklaring van erfrecht dan wel een lokale verklaring van erfrecht af te geven, alsmede de erkenning en uitvoerbaarheid van deze verklaringen in de overige lidstaten.
Spreker: mr. Anja van Meurs, adviseert en doceert op het gebied van ondernemingsrecht en de Wwft.
Het oprichten van een bv door meerdere aandeelhouders komt vaak voor. Maar niet zelden is de focus daarbij op de statuten en worden de contractuele mogelijkheden onvoldoende met de aandeelhouders besproken. Afspraken in een aandeelhoudersovereenkomst buiten de statuten om, in combinatie met of ter uitwerking van de statuten: in alle gevallen vormen beide documenten een totaalpakket om de samenwerking tussen aandeelhouders vorm te geven. Soms omdat de aandeelhouders dit zo willen, soms omdat ze wel moeten (vanwege een vennootschapsrechtelijke beperking).
Het notariaat laat hier kansen liggen.. Zonde!
De subsessie is praktisch van insteek: aan de hand van ‘wensen van de cliënt’ gaan we bespreken wat uw advies kan zijn en waarom. Kies je voor een statutaire en/of contractuele regeling? Hoe geef je de regeling vorm? Wat zijn de rechtsgevolgen?
Spreker: dr. mr. Fred Schonewille is legal mediator en mediation advocaat, docent (Hoefnagels Academie) en hoofdredacteur van Tijdschrift Conflicthantering en ondernemer. Hij was voorheen notaris, universitair docent /onderzoeker en Tweede Kamerlid.
Mediation heeft in de afgelopen 25 jaar een stormachtige ontwikkeling doorgemaakt en zich een sterke positie verworven binnen het juridische domein. Inmiddels is mediation de eerste weg die wordt bewandeld door partijen als het gaat om echtscheidingen en arbeidszaken, maar ook als het gaat om de afwikkeling van nalatenschappen, zakelijke conflicten en kwesties binnen familiebedrijven en binnen het strafrecht wordt mediation steeds vaker toegepast. Ook zijn preventieve vormen van mediation ontwikkeld, zoals bijvoorbeeld premarital mediation, die voorzien in een steeds grotere behoefte. Wat echter opvalt is dat de ontwikkeling van mediation binnen het notariaat helaas achterblijft.
In deze interactieve subsessie behandelt Fred Schonewille eerst kort enkele actuele ontwikkelingen op het terrein van mediation, waaronder de wetgeving (motie VVD/CDA juli 2022 en het pas verschenen boek: De bevordering van mediation: het wetgevingsproces, Van der Steur/Schonewille/Krale), de instapvergoeding per 1 maart 2023 en Tijdschrift Conflicthantering / Nederlandse Mediation. Het grootste gedeelte van de beschikbare tijd wordt uiteraard besteed aan het thema Mediation in de notariële praktijk.
Daarbij is onder meer aandacht voor:
- de rol van de notaris notaris en de rol van de (notariële) mediator: beperkingen en mogelijkheden;
- toepassingsmogelijkheden van mediation in de notariële praktijk:
- nalatenschapsmediation;
- mediation in de context van het familiebedrijf;
- mediation in zakelijke conflicten;
- Premarital Mediation;
- Mediation Advocacy.
Sprekers: mr. Laura Welkers (partner van FBN Juristen), Lisanne van Noorle Jansen (marketingspecialist bij FBN Juristen), Merel van Beekum (marketingspecialist bij marketingbureau UBO) en Vincent van Kruisbergen (Art Director bij marketingbureau UBO).
Een notaris is niet alleen notaris, maar ook ondernemer. En marketing is een groot onderdeel van het ondernemerschap. Dit lijkt een onnodig middel voor notariskantoren, sterker nog; liever niet, we kunnen geen klanten meer aan! Dus waarom zouden we marketing doen?
Maar marketing is meer dan klantenwerving. Want wat dacht u van:
- Uw website als visitekaartje: heeft u een professionele uitstraling?
• Personeelswerving: hoe selecteert de jonge jurist zijn nieuwe werkgever ….?
• Personeelsbehoud: zijn uw medewerkers trots op waar ze werken?
• En als tijden veranderen… is uw kantoor voldoende onderscheidend?
Tijdens deze gratis inspiratiesessie nemen wij u mee in de wereld van marketing en zorgen we ervoor dat u na afloop:
• Op eenvoudige wijze vervolgstappen kunt zetten op het gebied van website, social media en meer.
• Uw identiteit als kantoor kunt vaststellen en uw zichtbaarheid kunt vergroten
• In 2023 de juiste medewerkers aantrekt;
• Een concrete (buyer) persona uit kunt werken;
Aan het eind van de sessie heeft u een breed beeld van de mogelijkheden van marketing voor uw notariskantoor en een aantal praktische tips om direct mee aan de slag te gaan.
Ronde 2
Spreker: mr. Joost Verploegen: notaris bij Bruggink & van Beek Notarissen Adviseurs, gespecialiseerd in vastgoed en agrarisch recht.
Beperkingen in garanties bij de verkoop van vastgoed kunnen zowel zien op de feitelijke staat als op de juridische staat van een object. Deze wijze van contracteren past in een verkopersmarkt, maar wat is het effect bij een veranderende markt? Zal dit juist leiden tot een uitbreiding van de garanties? Ook de invloed van een due diligence onderzoek bij de contractvorming zal worden besproken, denk aan ‘red flags’ en ‘key issues’.
Spreker: mr. dr. Marcel Kremer is als docent notariële vakken verbonden aan de Vrije Universiteit te Amsterdam en is gespecialiseerd in huwelijksvermogensrecht en erfrecht. Hij is gepromoveerd op het proefschrift ‘Huwelijk en vermogen’ (2013).
Tijdens de afwikkeling van een nalatenschap kunnen vragen ontstaan omdat de erflater tijdens zijn leven een of meer ‘jubeltonnen’ heeft geschonken. Wat betekent het bijvoorbeeld als de schenker in gemeenschap van goederen was gehuwd? Moet de schenking in dat geval voor de helft aan de schenker worden toegerekend als een beroep op de legitieme portie wordt gedaan? Welke gevolgen heeft een beroep op de legitieme nog meer? Wat betekent het voor de boedelafwikkeling als de schenker heeft bepaald dat de ‘jubelton’ in zijn nalatenschap moet worden ingebracht? Deze en andere vragen zullen tijdens de workshop aan de orde komen.
Spreker: mr. Jeroen van der Weele, notaris in Lelystad (Hak & Rein Vos Notarissen, sectie ondernemingsrecht), buitenpromovendus Radboud Universiteit.
Het onderzoek naar de UBO van een juridische entiteit is de ene keer eenvoudig, de andere keer (veel) lastiger. Hoe stel je nu vast wie de UBO’s zijn? Welke hulpmiddelen zijn er om dat onderzoek uit te voeren? Welke rol vervult de (kandidaat-)notaris bij de uitvoering van het onderzoek en welke verantwoordelijkheden berusten bij de (kandidaat-)notaris? Deze en andere vragen over de UBO-registratie worden veel gesteld en in deze subsessie zal getracht worden een antwoord daarop te geven.
Spreker: mr. Roel de Jong is sinds 2019 als notarieel en fiscaal jurist, docent en adviseur werkzaam bij FBN Juristen. Daarnaast is hij verbonden aan het Molengraaff Instituut voor privaatrecht van Universiteit Utrecht (docent overdrachtsbelasting) en is hij auteur van diverse literatuur.
De regelgeving en rechtspraak omtrent de heffing van overdrachts- en omzetbelasting is voortdurend in ontwikkeling en voor de notariële practici is het cruciaal om van die ontwikkelingen op de hoogte te blijven. Tijdens deze bijeenkomst wordt aandacht besteed aan de laatste voor de notariële praktijk relevante ontwikkelingen op dit gebied, zoals de gevolgen van de veranderingen in de overdrachtsbelasting en omzetbelasting en de laatste jurisprudentie. De spreker zal de belangrijkste ontwikkelingen op een toegankelijke en praktische manier bespreken, zodat u als notarieel praktijkvoerder goed geïnformeerd blijft en uw cliënten optimaal kunt adviseren.
Spreker: Keetie Sijm is een NOBCO (Nederlandse Orde van Beroepscoaches) erkend expert coach en trainer voor fiscalisten, advocaten, accountants en notarissen.
Als notaris heeft u dagelijks verschillende petten op. U voert besprekingen en passeert akten, bent inhoudelijk eindverantwoordelijk, begeleidt uw medewerkers zo goed mogelijk en moet bovendien zorgen voor de juiste koers van uw kantoor. De combinatie van notaris en manager zijn is lastig, zeker bij een oververhitte praktijk in combinatie met krapte op de arbeidsmarkt, want; u moet ook aandacht voor groei en doorontwikkeling van uw personeel hebben. Bovendien heeft u wellicht te maken met een nieuwe generatie juristen, die niet altijd genoegen nemen met ‘zo hebben we het altijd gedaan’ en dingen soms anders willen. Dat maakt de rol van manager anno 2023 een grote uitdaging! Hoe past dit allemaal, met maar 24 uur in een dag?
Met dit onderwerp gaan we tijdens de interactieve subsessie ‘Alle ballen op de notaris’ aan de slag.
Ronde 3
Spreker: prof. mr. Jeroen Rheinfeld, partner bij FBN Juristen, docent agrarisch recht aan de Radboud Universiteit Nijmegen en bijzonder hoogleraar agrarisch recht aan de Rijksuniversiteit Groningen.
De notariële praktijk krijgt regelmatig, bewust of onbewust, te maken met pachtrechtelijke kwesties. Dit speelt zowel in de registergoedpraktijk (bij vervreemding van regulier verpachte onroerende zaken kan men niet om het voorkeursrecht van de pachter heen), de familiepraktijk (wat zijn de erfrechtelijke gevolgen als de verpachter of pachter overleden is?), als ook in de ondernemingsrechtpraktijk (wat zijn de aandachtspunten van inbreng van verpachte onroerende zaken in een BV of NV?). In deze interactieve subsessie wordt u op de hoogte gebracht van diverse pachtrechtelijke kwesties die u in uw praktijk niet kunt missen. Er is veel ruimte voor vragen en het inbrengen van praktijkkwesties. Concreet worden onder meer de volgende onderwerpen behandeld:
- Het voorkeursrecht van de pachter en de rol van de notaris
- ‘Koop breekt geen pacht’
- Pacht en erfrecht; gevolgen bij overlijden van pachter of verpachter
- De executeur en de pachtovereenkomst
- Inbreng van het gepachte in een rechtspersoon
- De BV in het pachtrecht
- Fosfaatrechten, pacht en de notaris
Spreker: mr. Joe van Anken, docent en promovendus aan de RuG.
Het levenstestament is de eerste groeipijntjes en kinderziektes ontgroeid; het wordt volwassen. Maar zoals de klassieke dertiger is ook het levenstestament in een zekere midlifecrisis terechtgekomen; wat beteken ik? Wat doe ik? En vooral: waartoe ben ik? Het levenstestament kan zichzelf deze vragen natuurlijk niet stellen, maar niks houdt ons tegen dit als vertegenwoordiger alsnog te doen, ter gelegenheid van deze bijeenkomst!
Spreker: mr André van Hoepen, kandidaat-notaris bij AKD N.V. en buitenpromovendus bij het Centrum voor Notarieel Recht aan de Radboud Universiteit Nijmegen.
Begin dit jaar is de consultatieronde voor Wet Modernisering Personenvennootschappen afgesloten. Na jaren van relatieve rust op dit terrein, lijkt met dit wetsvoorstel eindelijk de benodigde modernisering te zijn ingezet. Wat betekent het wetsvoorstel voor het notariaat? Welke veranderingen brengt het wetsvoorstel met zich en waar moet u als (notarieel) adviseur allemaal op letten? In deze bijeenkomst wordt ingegaan op de civielrechtelijke aspecten van het wetsvoorstel en zal in de interactieve subsessie ook worden stilgestaan bij de overeenkomsten en verschillen tussen huidige wet en (mogelijk) nieuwe wetgeving.
Spreker: drs. Jeroen Knol, partner bij O4 & Partners Private Office, begeleidt en ondersteunt ondernemers en vermogende families bij het bezit van vermogen. In het verlengde van zijn rol als adviseur verzorgt hij al ruim 20 jaar onderwijs op het snijvlak van fiscaliteit en vermogen.
Box 3 is nogal in beweging: allereerst een overbruggingsperiode met een onderscheid tussen sparen en overige bezittingen. Weet u wat onder welke categorie valt en bent u op de hoogte van de kansen en valkuilen bij peildatumarbitrage binnen box 3 en het boxhoppen tussen box 2 en box 3? Vervolgens schetst ervaren praktijkdocent Jeroen Knol de contouren voor de toekomstige belastingheffing in box 3 over het werkelijke rendement.
Spreker: mr. Leonie Rammeloo, advocaat bij TACT Advocaten, gespecialiseerd in tuchtrecht en beroepsaansprakelijkheid voor advocaten en notarissen.
Op de notaris rust de zorgplicht om de wensen van cliënten tot uitvoering te brengen. Zijn daar grenzen aan, en zo ja welke? Kan de notaris die zorgplicht ook beperken? Bijvoorbeeld: wanneer bij de cliënt ook andere adviseurs betrokken zijn of wanneer de cliënt slechts beperkte informatie of instructies heeft gegeven?
In deze subsessie gaat Leonie Rammeloo in op de tuchtrechtelijke maatstaf en de civielrechtelijke normstelling, mede aan de hand van recente jurisprudentie. Daarnaast bespreekt zij of en hoe een notaris klachten en claims over een beweerdelijke schending van de zorgplicht kan (proberen te) voorkomen.
Sprekers: mr. Laura Welkers (partner van FBN Juristen), Lisanne van Noorle Jansen (marketingspecialist bij FBN Juristen), Merel van Beekum (marketingspecialist bij marketingbureau UBO) en Vincent van Kruisbergen (Art Director bij marketingbureau UBO).
Een notaris is niet alleen notaris, maar ook ondernemer. En marketing is een groot onderdeel van het ondernemerschap. Dit lijkt een onnodig middel voor notariskantoren, sterker nog; liever niet, we kunnen geen klanten meer aan! Dus waarom zouden we marketing doen?
Maar marketing is meer dan klantenwerving. Want wat dacht u van:
- Uw website als visitekaartje: heeft u een professionele uitstraling?
• Personeelswerving: hoe selecteert de jonge jurist zijn nieuwe werkgever ….?
• Personeelsbehoud: zijn uw medewerkers trots op waar ze werken?
• En als tijden veranderen… is uw kantoor voldoende onderscheidend?
Tijdens deze gratis inspiratiesessie nemen wij u mee in de wereld van marketing en zorgen we ervoor dat u na afloop:
• Op eenvoudige wijze vervolgstappen kunt zetten op het gebied van website, social media en meer.
• Uw identiteit als kantoor kunt vaststellen en uw zichtbaarheid kunt vergroten
• In 2023 de juiste medewerkers aantrekt;
• Een concrete (buyer) persona uit kunt werken;
Aan het eind van de sessie heeft u een breed beeld van de mogelijkheden van marketing voor uw notariskantoor en een aantal praktische tips om direct mee aan de slag te gaan.
Praktische informatie
De dag vindt dit jaar plaats op vrijdag 22 september 2023 te Buitenplaats Kameryck in Kamerik (nabij Utrecht).
Elke eerste deelnemer betaalt € 525 excl. btw. Komt u samen met een of meerdere collega’s? Ook in 2023 geldt er een collega-kortingsprijs. Dat houdt in dat u slechts één keer de eerste deelnemersprijs van € 525 betaalt en uw collega’s van dezelfde kantoorvestiging kan meenemen voor € 350 per deelnemer. Op deze dag kunt u 5 PE punten behalen (KNB, SOMN).
