Het nieuwe ZZP-pensioen, eindstation of stap in de goede richting?

De ‘ZZP'er’ geniet op dit moment grote belangstelling, ook binnen de juridische dienstverlening.
De huidige aandacht richt zich onder meer op de arbeidsrechtelijke en fiscale behandeling van de ZZP'er alsmede zijn positie binnen het sociale zekerheidsstelsel.
Alhoewel de verschillende problemen en bijbehorende maatschappelijke gevolgen die kenmerkend zijn voor de diverse groep ZZP'ers al langere tijd bekend zijn, ontbreekt tot op heden een allesomvattende oplossing. Wel worden deeloplossingen ontworpen die beogen specifieke knelpunten op te lossen.

ZZP-pensioen
Het meest recente voorbeeld van een dergelijke deeloplossing is het zogenoemde ‘ZZP-pensioen’, dat sinds 15 januari 2015 voor ZZP'ers in het leven is geroepen op initiatief van een viertal ZZP-organisaties (zie voor meer informatie (www.zzppensioen.nl).
Een van de redenen om het ZZP-pensioen te ontwerpen, is dat een groot deel van de ZZP'ers niets of te weinig aan (individuele) pensioenopbouw doet. De nieuwe mogelijkheid van het ZZP-pensioen beoogt hierin wijziging te brengen, onder meer door gebruik te maken van het voordeel van de collectiviteit, waardoor bijvoorbeeld de kosten lager zijn en de ingelegde gelden gezamenlijk kunnen worden belegd.

Bij de opbouw van het ZZP-pensioen volgens deze nieuwe mogelijkheid, kan de ZZP'er gebruik maken van fiscale faciliteiten voor zover dit past binnen de grenzen die box 1 van de Wet Inkomstenbelasting 2001 stelt voor het opbouwen van oudedagsvoorzieningen in de zogenoemde tweede pijler.
Opvallend kenmerk van het nieuwe ZZP-pensioen is de grote mate van flexibiliteit die is ingebouwd. Zo is deelname aan dit pensioenfonds geheel vrijwillig. Maar ook in het geval voor deelname wordt gekozen blijft flexibiliteit voorop staan, bijvoorbeeld in de omvang van de inleg, de hoogte van het eindkapitaal, en de moment van in- en uitstappen etc. Zie ook, Gezamenlijke brief van de Staatssecretarissen van Financiën en van Sociale Zaken en Werkgelegenheid d.d. 15 januari 2014, kenmerk 2014-0000006462.

Vrijwillig ZZP-pensioen eindstation?
Het initiatief van ZZP-pensioen zoals dat thans is ingevoerd, is uiteraard een stap in de goede richting en een mogelijkheid die bij iedere ZZP'er serieuze overweging verdient.

De vraag is echter of verdergaande stappen niet noodzakelijk zijn voor een toekomstbestendige behandeling van de ZZP'er. Toegespitst op het ZZP-pensioen kan bijvoorbeeld gedacht worden aan het verplicht stellen van deelname aan een pensioenregeling zoals onlangs in het AFM-rapport ‘Naar een toekomstbestendige tweede-pijlerpensioen’ is bepleit.
Het antwoord op deze vraag is niet gemakkelijk te geven en dient naar mijn mening in een breder perspectief te worden gevonden. Voor een toekomstbestendige alternatieve aanpak is namelijk een meer omvangrijke en overkoepelende aanpak noodzakelijk.

Onlangs heb ik bepleit  (NTFR 2014/2867) dat het zoeken naar dergelijke alternatieven veel meer moet worden gevonden in de richting van het fiscaal juist erkennen van de ZZP'er als beroepsgroep. Aansluitend kan voor deze specifieke categorie een fiscale behandeling ‘op maat’ worden ontwikkeld passend bij de karakteristieken van deze nieuwe ZZP'er. Deze afzonderlijke kwalificatie en specifieke behandeling kan dan ook worden toegepast in de sociale zekerheidsregelgeving en de pensioenopbouw in het bijzonder.

Heeft u ZZP'ers als klant en u wilt kunnen meepraten? Of maakt u zelf gebruik van de diensten van ZZP'ers? Volg de cursus ‘De ZZP'er als diverse beroepsgroep, (fiscale) aandachtspunten voor het notariaat’ op 24 maart 2015 te Zwolle of op 31 maart 2015 te Utrecht.
Tijdens deze bijeenkomst ligt de focus op de fiscale problematiek van de ZZP'er.
Onder meer de volgende vragen komen aan de orde:

• Welke fiscale kwalificaties zijn er allemaal mogelijk voor de diverse ZZP'ers?
• Wat betekent een Beschikking geen Loonheffing en wat is het effect daarvan voor opdrachtgever en opdrachtnemer?
• Welke fiscale faciliteiten zijn er voor ZZP'ers?
• Tegen welke fiscale problemen loopt een ZZP'er aan bij belangrijke veranderingen (huwelijk, echtscheiding etc)
• Is het inhuren van een ZZP'er vanuit het perspectief van de opdrachtgever de beste oplossing voor het opbouwen van een flexibele schil?
• Welke mogelijkheden en fiscale begeleiding heeft een ZZP'er bij de opbouw van zijn oudedagsvoorziening?

Andere berichten

• In gesprek met de expert: Tim Goudriaan (LL.M.)
• Ervaringsverhaal: Chantal Koster over de 9-daagse opleidingen
• In gesprek met de expert: mr. Leonie Rammeloo