Uitfasering pensioen in eigen beheer (PEB) gaat door: novelle maakt onder omstandigheden aftrek van reeds geactiveerde indexatielasten mogelijk

Eind 2016 is in de Eerste Kamer de stemming over het wetsvoorstel uitfasering pensioen in eigen beheer (PEB) aangehouden in afwachting van de uitkomst van een studie van het Ministerie van Financiën naar de mogelijkheid van aftrek van op de fiscale balans van de pensioenpremie betalende vennootschap geactiveerde indexatielasten. Uit het onderzoek blijkt dat het wetsvoorstel dergelijke lasten al uitsloot. Een aanpassing is dus niet noodzakelijk, toch wordt het een en ander gewijzigd.

Wanneer worden indexatielasten geactiveerd?
In de praktijk komen geactiveerde indexatielasten vooral voor bij vennootschappen die aan een ander eigenbeheerlichaam met welk lichaam geen fiscale eenheid bestaat, pensioenpremies inclusief indexatielasten hebben betaald/verschuldigd zijn (extern eigen beheer). Indien een pensioenregeling een vorm van indexatie kent, bijvoorbeeld gekoppeld aan toekomstige prijs- of loonontwikkeling, dan moet op grond van een arrest van de Hoge Raad (HR 14 april 2006, nr 41569, ECLI:NL:HR:2006:AW1747) in de verschuldigde pensioenpremie rekening worden gehouden met de toekomstige indexatielasten. Voor zover de pensioenpremie op deze indexatie betrekking heeft, mogen deze lasten echter niet ten laste van de fiscale winst worden gebracht. Deze lasten moeten op de fiscale balans worden geactiveerd en leiden pas tot aftrek in de mate dat in de toekomst de prijs- of loonontwikkeling zich daadwerkelijk voordoet. Volgens de staatssecretaris speelt deze problematiek slechts bij circa 6% van de eigenbeheersituaties.

Versoepeling uitsluiting aftrek indexatielasten
De angst bestond eind december 2016 dat als gevolg van de invoering van het wetsvoorstel Uitfasering pensioen in eigen beheer en masse indexatielasten ten laste van de winst zouden gebracht, al dan niet door ze alsnog op te voeren op de fiscale balans. Deze aftrek zou de Staat dan veel geld gaan kosten.
Wat blijkt nu, het wetsvoorstel sloot het nemen van dergelijke lasten al uit. Er hoeft dus helemaal niets te worden aangepast.
Toch is een novelle ingediend omdat deze uitsluiting bij nader inzien te streng is. Immers indien het pensioen in eigen beheer wordt bevroren en niet wordt gekozen voor afstempeling in combinatie met hetzij afkoop hetzij omzetting in een oudedagsverplichting (ODV), kunnen geactiveerde indexatielasten in de toekomst nog steeds worden afgetrokken naar mate de loon- of prijsontwikkeling zich daadwerkelijk voordoet. In de novelle wordt nu voorgesteld dat de geactiveerde indexatielasten toch ineens ten laste van de winst kunnen worden gebracht indien het pensioen in eigen beheer na afstempeling wordt afgekocht. Indien na afstempeling het pensioen in eigen beheer wordt omgezet in een ODV kunnen de geactiveerde indexatielasten gespreid over de periode vanaf de omzetting tot 87 jarige leeftijd van de DGA in gelijke jaarlijkse delen ten laste van de winst worden gebracht. Dit laatste sluit grosso modo aan bij de periode dat de ODV dient te worden uitgekeerd.

Waarom kost deze ommezwaai de Staat (toch) geen extra geld?
Omdat van deze regeling in geval van afkoop of omzetting in een ODV alleen gebruik kan worden gemaakt door vennootschappen die in de voor 20 september 2016 (Prinsjesdag 2016) ingediende aangifte vennootschapsbelasting de indexatielasten al hebben geactiveerd. De regeling geldt dus niet indien vanaf genoemde datum in ingediende dan wel nog in te dienen aangiften alsnog indexatielasten op de balans worden geactiveerd. Dit laatste geldt ook indien in een aanvulling op een reeds ingediende aangifte voor het eerst indexatielasten worden geactiveerd.

Invoeringsdatum en coulancetermijn
Het is de bedoeling dat het wetsvoorstel Uitfasering pensioen in eigen beheer en deze novelle gelijktijdig in werking treden, naar verwachting 1 april 2017. De niet met het pensioen in eigen beheerverband houdende overige pensioenmaatregelen in het wetsvoorstel werken dan terug tot en met 1 januari 2017. Doordat de pensioen in eigen beheer maatregelen pas op 1 april 2017 in werking treden kan nog tot die datum pensioen in eigen beheer worden opgebouwd. De afkoopwaarde zal dan ook nog in 2017 tot die datum opgebouwd pensioen in eigen beheerkunnen omvatten. Op deze afkoopwaarde komt in 2017 34,5% van de afkoopwaarde in mindering met een maximum van 34,5% van de afkoopwaarde op de eindbalans van het in 2015 geëindigde boekjaar (in 2018 en 2019 25% respectievelijk 19,5%) . Om die reden wordt de afkoopwaarde aangepast en vastgesteld op de fiscale balanswaarde op het tijdstip van afstempeling naar de fiscale balanswaarde. Voorts is de gefaciliteerde afstempeling en afkoop dan wel omzetting niet van toepassing op het gedeelte van het in 2016 en 2017 opgebouwde pensioen voor zover de opbouw in 2016 en 2017 gezamenlijk meer dan 150% hoger is dan de opbouw in 2015.
De aangekondigde coulancetermijn van drie maanden start op de datum van inwerkingtreding van de wet, dus naar verwachting op 1 april aanstaande, zodat nog tot 1 juli 2017 de tijd bestaat om de benodigde administratieve handelingen te verrichten.

Lees hier mijn eerdere blog gepubliceerd op 1 december 2016 waarin staat wat moet worden geregeld voor 1 april 2017, waarbij voor de datum van 1 april 2017 de datum van 1 juli 2017 moet worden gelezen.

Andere berichten

• In gesprek met de expert: Tim Goudriaan (LL.M.)
• Ervaringsverhaal: Chantal Koster over de 9-daagse opleidingen
• In gesprek met de expert: mr. Leonie Rammeloo